ประวัติและวัตถุมงคลหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก สมุทรสงคราม พระเกจิอาจารย์สายธรรมยุติกนิกายยุคเก่าของเมืองแม่กลอง

หลวงปู่ปาน โสปาโก วัดบางคนทีนอก สมุทรสงคราม

หลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก ท่านถือเป็นพระเกจิรูปสำคัญของ พระสายธรรมยุตในจังหวัดสมุทรสงคราม ท่านเป็นพระเกจิอาจารย์ยุคเก่าของเมืองแม่กลองอย่างแท้จริง

เพราะท่านเป็นถึงพระอุปัชฌาย์ของพระพุทธวิริยากร(จิตร ฉนฺโน) วัดสัตตนารถปริวัตร ราชบุรี และยังเป็นพระอาจารย์ของหลวงพ่ออ่ำ วัดเกตุน้อยอัมพวัน ราชบุรี

ซึ่งหลวงพ่ออ่ำนี้แต่เดิมเป็นเสือมาก่อน แต่เพราะมาเจอกับหลวงปู่ปานจึงกลับใจ และเข้าสู่ร่มกาสาวพัสต์ในบวรพระพุทธศาสนา

หลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก นั้นตามประวัติที่พอสืบค้นได้นั้น ทราบแค่เพียงว่า ท่านเกิดที่พระนคร ในราวปี พ.ศ. ๒๓๗๖

ปี พ.ศ. ๒๓๙๖ หลวงปู่ปาน ท่านมีอายุครบบวช ท่านจึงได้บรรพชาเป็นพระภิกษุ ณ พัทธสีมาวัดโสมนัสวรวิหาร กรุงเทพมหานครฯ ได้รับฉายาว่า "โสปาโก" โดยมี

สมเด็จพระวันรัต(ทับ) วัดโสมนัสวรวิหาร เป็นพระอุปัชฌาย์

หลังจากอุปสมบทแล้ว ท่านได้อยู่จำพรรษาที่วัดโสมนัสวรวิหารเรื่อยมา เพื่อศึกษาพระธรรมวินัย พระวิปัชสนาธุระ และวิชาอาคมกับพระอุปัชฌาย์ของท่านจนสำเร็จวิชาหลายอย่าง

ปี พ.ศ. ๒๔๐๓ ท่านได้ย้ายมาเป็นสร้างวัดบางคนทีนอก พอแล้วเสร็จในปี พ.ศ. ๒๔๐๖ ชาวบ้านจึงถูกนิมนต์ให้รับตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดบางคนทีนอก เป็นรูปแรกของวัด

วัดบางคนทีนอก ตั้งอยู่ที่บ้านกระดังงา หมู่ที่ ๖ ตำบลกระดังงา อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นวัดนิกายธรรมยุต วัดสร้างเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๐๓ วัดนี้สมเด็จพระวันรัต(ทับ) วัดโสมนัสวรวิหาร เป็นผู้สร้าง

โดยสมเด็จพระวันรัต(ทับ) วัดโสมนัสวรวิหาร ได้รับการถวายที่ดินจากนายพู่ และคุณหญิงอิ่ม เพื่อใช้สร้างวัด

จึงมีบัญชาให้หลวงปู่ปาน โสปาโก ซึ่งขณะนั้นบวชอยู่ที่วัดโสมนัสวรวิหาร ออกมาดูแลการก่อสร้าง

ปี พ.ศ. ๒๔๐๖ หลังจากที่ก่อสร้างวัดจนแล้วเสร็จ จึงให้ชื่อว่า "วัดธรรมยุตติการาม" แต่ชาวบ้านโดยทั่วไปเรียกว่า "วัดปากคลอง" เนื่องจากวัดตั้งอยู่ริมน้ำปากคลองบางคนที วัดมีรายนามเจ้าอาวาสปกครองวัดดังนี้

๑. หลวงปู่ปาน โสปาโก พ.ศ. ๒๔๐๖ - ๒๔๔๗

๒. พระโต อุปุปวาโณ พ.ศ. ๒๔๔๗ - ๒๔๖๓

๓. พระสมุห์หุ่น ถาวโร พ.ศ. ๒๔๖๓ - ๒๔๗๖

๔. พระอธิการแก้ว เกสโร พ.ศ. ๒๔๗๖ - ๒๔๘๘

๕. พระปลัดบุญมา ปุณฺโณ พ.ศ. ๒๔๘๘ - ๒๕๑๐

๖. พระครูโสภณบุญนาค (โสภโณ) พ.ศ. ๒๕๑๐ - ๒๕๓๕

๗. พระครูสังฆรักษ์อั๋น พ.ศ. ๒๕๓๕ - ๒๕๓๗

๘. พระครูสรพจน์ประกาศ จนทาโภ

๙. พระครูวิโรจน์สมุทรคุณ

ภาพถ่ายหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก สมุทรสงคราม

หลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก (องค์กลาง) พระครูเมธีสมุทรเขต(เพิ่ม อุชุโก) วัดเกตุการาม (องค์ซ้าย) ภาพจากคุณโสฬส16

ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๕๘ สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส สมเด็จพระสังฆาราชเจ้า ได้เสร็จมาตรวจราชการคณะสงฆ์ในจังหวัดสมุทรสงคราม ทรงเห็นว่าวัดสายธรรมยุตไม่ได้มีแค่วัดเดียวในจังหวัด จึงได้เปลี่ยนชื่อวัดเสียใหม่ให้สอดคล้องกับพื้นที่ว่า "วัดบางคนทีนอก"

หลวงปู่ปาน เมื่อมาดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดบางคนทีนอก ท่านก็ได้พัฒนาวัดเรื่อยมาทั้งการสร้างเสนาสนะต่างๆภายในวัด และสร้างถาวรวัตถุต่างๆ จนวัดเจริญรุ่งเรืองขึ้นตามลำดับ

นอกจากนี้ท่านยังได้เป็นที่พึ่งพึงของชาวบ้านในพื้นที่และระแวงใกล้เคียง ท่านเป็นพระที่มีจิตใจเมตตาและเก่งกาจด้านวิชาอาคม เป็นที่เลื่องลือ จนมีทั้งพระและฆราวาสมาฝากตัวเป็นศิษย์ท่านมากมาย

หลวงพ่อพระอุปัชฌาย์ปาน ปกครองวัดเรื่อยมาจนถึงแก่มรณภาพลงด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗ นับรวมสิริอายุได้ ๗๑ ปี ๕๐ พรรษา

นับเวลาที่ครองตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดบางคนทีนอก ได้ราว ๔๔ ปี ซึ่งถือว่าท่านครองวัดได้ยาวนานเลยทีเดียว.

วัตถุมงคลของหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก

เหรียญหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก รุ่นแรก

สร้างหลังปี พ.ศ. ๒๕๑๑ ในสมัยที่หลวงพ่อแทน เป็นเจ้าอาวาส ลักษณะเป็นเหรียญรูปไข่แบบมีหูในตัว สร้างขึ้นด้วยเนื้ออัลปาก้า เนิื้อทองแดงรมดำ และเนื้อทองแดงกระไหล่ทอง จำนวนการสร้างไม่ได้มีการจดบันทึกไว้ แต่ก็ได้พระเกจิอาจารย์สายแม่กลองในสมัยนั้นร่วมปลุกเสกกันอย่างคับคั่ง

เหรียญหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก สมุทรสงคราม รุ่นแรก เนื้ออัลปาก้า

เหรียญหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก สมุทรสงคราม รุ่นแรก หลังปี พ.ศ. ๒๕๑๑ เนื้ออัลปาก้า

เหรียญหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก สมุทรสงคราม รุ่นแรก เนื้อทองแดง

เหรียญหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก สมุทรสงคราม รุ่นแรก หลังปี พ.ศ. ๒๕๑๑ เนื้อทองแดง

ด้านหน้า เป็นรูปจำลองหลวงปู่ปานครึ่งองค์ห่มจีวรลดไหล่พาดผ้าสังฆาฏิ ใต้รูปหลวงพ่อมีอักขระภาษาไทยเขียนว่า "หลวงพ่อปาน"

ด้านหลัง มีอักขระยันต์พระเจ้าห้าพระองค์

เหรียญหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก รุ่นอายุวัด ๑๒๐ ปี

สร้างหลังปี พ.ศ. ๒๕๒๖ ในสมัยที่หลวงพ่อแทน เป็นเจ้าอาวาส เพื่อแจกในคราวฉลองอายุวัด ๑๒๐ ปี ลักษณะเป็นเหรียญรูปไข่แบบมีหูในตัว สร้างขึ้นด้วยเนิื้อทองแดงเพียงชนิดเดียวเท่านั้น จำนวนการสร้างไม่ได้มีการจดบันทึกไว้

เหรียญหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก รุ่น อายุวัด 120 ปี 2526 เนื้อทองแดง

เหรียญหลวงปู่ปาน วัดบางคนทีนอก รุ่น อายุวัด ๑๒๐ ปี ปี พ.ศ. ๒๕๒๖ เนื้อทองแดง

ด้านหน้า เป็นรูปจำลองหลวงปู่ปานนั่งสมาธิเต็มองค์ องค์หลวงปู่ห่มจีวรคลุมไหล่ ใต้รูปหลวงพ่อมีอักขระภาษาไทยเขียนว่า "หลวงพ่อปาน (โสปาโก)"

ด้านหลัง มีอักขระยันต์พระเจ้าห้าพระองค์ ข้างยันต์ห้ามีอักขระภาษาไทยเขียนว่า "บุญ ช่วย มี สุข" ขอบเหรียญมีอักขระภาษาไทยเขียนว่า "อายุวัดครบ ๑๒๐ ปี พ.ศ. ๒๕๒๖ วัดบางคนทีนอก อ.บางคนที จ.สมุทรสงคราม"

ข้อมูล : พระครูวิโรจน์สมุทรคุณ เจ้าอาวาสวัดบางคนทีนอก

โดย : สารานุกรมพระเครื่องลุ่มน้ำแม่กลอง

บทความที่เกี่ยวข้อง